piątek, 30 listopada 2007

Spotkanie XIV – Czarownice

W czarowną noc drugiej kwadry księżyca Miesiąca Spadających Liści zebraliśmy się, by snuć opowieść o czarownicach i wiedźmach. Zaczęliśmy od wyobrażeń postaci czarownicy, zastanawialiśmy się, czy jest staruchą z brodawkami śmiejącą, się szaleńczym śmiechem, czy może jest piękną,posągową kobietą w pełni sił witalnych i seksualnych. Rozważaliśmy tezy dotyczące czarownic, praktycznie jednogłośnie uznając za najbardziej prawdopodobną wersję o czarownicach jako kontynuatorkach pogańskiego kultu płodności, a odrzucając zdecydowanie pogląd współczesnych historyków, jakoby czarownice nigdy nie istniały, a okres polowania na czarownice to czas histerii oraz irracjonalnych pomówień wynikających z zabobonu.

Prześlizgnęliśmy się po tematyce gender, przypomnieliśmy sobie znane fakty historyczne, w tym procesy z Salem oraz spalenie na stosie Joanny d'Arc. Dało nam to podstawę do krótkiego omówienia opowiadania Zdarzenie w Mischief Creek Andrzeja Sapkowskiego. Potem prześledziliśmy wykorzystanie motywu czarownic w Trzech wiedźmach Terry'ego Pratchetta, zwracając też szczególną uwagę na Nianię Ogg, jako najbardziej niedocenianą spośród nich. Omówiliśmy też wątki Szekspirowskie w tym utworze. Zagłębiliśmy się też w pachnące czekoladą stronicę powieści Joanne Harris, by zaklasyfikować ją jako współczesną wiedźmę.

Spotkanie zakończyło się andrzejkowym przepowiadaniem przyszłości z lanego wosku oraz obierek jabłek rzucanych przez lewe ramię. W czasie tego procederu towarzystwo się powoli wykruszyło, a tematy rozmowy stały się luźniejsze.

Spotkanie prowadziła Aleksandra Stangreciak.

P.S. Jak zostało obiecane, pod tym adresem dostępne są przepisy na tort czekoladowy oraz ciasteczka :)


Wykorzystana literatura:

ℑ A. Sapkowski, Zdarzenie w Mischief Creek, [w:] Coś się kończy, coś się zaczyna.
ℑ T. Pratchett, Trzy wiedźmy.
ℑ J. Harris, Czekolada.
Młot na czarownice.
ℑ E. Jong, Czarownice (album).

Wykorzystane teksty teoretyczne:
ℑ M. Harris, Miotły i sabaty; Wielkie polowanie na czarownice, [w:] Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa 1985, s. 197–226.
ℑ C. Pinkola Estes, Mądra Wasylisa, [w:] Biegnąca z wilkami, Poznań 2001, s. 85–90.
ℑ J. B. Russell, Czary i czarownictwo, [w:] Krótka historia czarownictwa, s.18–43.

piątek, 16 listopada 2007

Spotkanie XIII – Literatura dziecięca

"Dawno, dawno temu była sobie piękna królewna. Ktoś jednak rzucił na nią zły urok, którego moc złamać mógł tylko pocałunek prawdziwej miłości. Królewnę zamknięto w wieży, tej zaś strzegł okrutny smok ziejący ogniem. Wielu dzielnych rycerzy próbowało uwolnić nieszczęsną z samotni, ale jednak żadnemu się to nie udało. Królewna czekała w smoczym zamczysku, w najwyższej komnacie, w najwyższej wieży. Czekała na pierwszy pocałunek miłości."

No to sobie jeszcze poczeka...


...bowiem w tym samym czasie, na jednym z wydziałów Niewidzialnego Uniwersytetu, w nieco niższej komnacie i dużo niższej wieży, grupa fantastycznie zbzikowanych adeptów Antropologii Literatury zasiadała do debaty.

Po odprawieniu standardowej formuły powitań (Standardowa Księga Zaklęć. Stopień trzeci) spośród oparów rytualnego kadzidła i sterty chusteczek wyłoniła się Wielka Mistrzyni, która głosem specjalnie zmienionym przy pomocy Wirusowego Zapalenia Gardła obwieściła zebranym że ceremonię czas zacząć!

Dalej wydarzenia zmieniały się jak w kalejdoskopie. Otoczeni niezliczoną ilością rękopisów, rycin, staro- i nowodruków adepci pogrążyli się w konsumpcji urodzinowego tortu na cześć Stworzonego przez nich Magicznego Kręgu. Zaczęli powoli od biszkoptowej warstwy, raz po raz wyrzucając z siebie spostrzeżenia i przemyślenia dotyczące problemu współczesnej literatury dziecięcej, która jak się wkrótce okazało niezupełnie dla dzieci jest przeznaczona. W trakcie zawziętej wymiany sądów nad dziećmi mieszkającymi w Bullerbyn, rozpatrzyli strukturę kremu czekoladowego ustalając, że: młodzi czytelnicy sami nie wiedzą czego chcą, że czytać nie lubią, w znaczeniu tekstu się gubią i na siłę dorabiają szczęśliwe zakończenia; co totalnie izoluje ich od zawartych w książkach dydaktycznych pouczeń na temat niebezpieczeństw i reguł panujących w świecie zewnętrznym. Mimo to, jak wykazała analiza warstwy dżemu porzeczkowego, dzieci posiadają zdolność rozpoznawania intertekstualności w poszczególnych dziełach, instynktownie wyczuwają parodię i są mistrzami absurdalnych gier słownych. Ci zaś, którzy parają się pisaniem prozy dla naszych milusińskich, posądzeni zostali o nadmierne bombardowanie młodocianych czytelników wartościami dydaktycznymi i normatywnymi oraz częste sprowadzenie literatury dziecięcej do idei utylitaryzmu.

Wyjąwszy smakowicie chrupiące orzeszki w osobach mistrzów Lewisa, Snicketa i cyklu J. K. Rowling o przygodach pewnego bardzo znanego małoletniego czarodzieja, którego nazwiska nie muszę wymieniać, bo Sami Wiecie Kto to jest, które czyta się jednym tchem; z lubością delektując się niekonwencjonalnością ujęcia tematu, groteskowym humorem i niemal aksamitną doskonałością w łamaniu konwencji literackiej.

Polanych cytrynowym lukrem grafików zlizali dokładnie doceniając ich pracę, fantazję i znaczenie ilustracji w procesie odbioru dzieła przez młodego czytelnika. Na koniec rozsmakowali się w nieprzyzwoicie soczystych pratchettowskich wisienkach w spirytusie, których - jak stwierdzili jednogłośnie - dzieciom nigdy by nie dali, oglądając albumy z grafiką do poszczególnych opowieści ze Świata Dysku.

Po kilku godzinach nasyceni wiedzą i nieco senni adepci, jeden po drugim zaczęli rozpływać się w wieczornej mgle aż w końcu, gdy została ich już tylko garstka, Wielka Mistrzyni machnęła różdżką i Niewidzialny Uniwersytet zniknął tak nagle, jak się pojawił.

Zebraniu przewodniczyła Barbara Lach.

Tajemne inkunabuły, wykorzystane na spotkaniu:
ℑ Dagmara Kowalewska, Harry i czary-mary czyli o wartościach edukacyjnych w cyklu powieści "Harry Potter" J. K. Rowling.
ℑ Marek Oziewicz, Magiczny urok Narnii: poetyka i filozofia "Opowieści z Narnii" C. S. Lewisa.